April 28, 2020

Thakhek: พะทาดโคดตะบอง: 19.11.2016

ตื่นแต่เช้าหวังชมอาทิตย์ขึ้นเหนือโขง แม้ท้องฟ้ามีเมฆเป็นแถบขวาง กระนั้นยังมีช่องว่างพอดีให้แสงทองของอาทิตย์อุทัยฉายออกมาอย่างงดงาม

หลังรองท้องด้วยมื้อเช้าเรียบง่าย เราเดินจากบ้านปันสุข เลียบริมโขง ถึงด่านตรวจคนเข้าเมือง ราว 10.00 น.
เมืองท่าแขก แขวงคำม่วน สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว อยู่ฝั่งตรงข้ามแม่น้ำโขง
     บัตรผ่านแดน ฝั่งไทย ราคา 46 บาท
     เรือข้ามโขง 60 บาท ใช้เวลาราว 15 นาที
     ด่านตรวจคนเข้าเมือง ฝั่งลาว ตั้ง 2 โต๊ะ โต๊ะแรก 60 บาท เป็นค่า ‘เหยียบแผ่นดิน’ โต๊ะที่สอง 50 บาท ไม่อธิบายว่าค่าอะไร เจ้าหน้าที่แต่ละคน ถมึงทึง ไม่เป็นมิตร!
     รถตุ๊กตุ๊กหลายคันจอดรออยู่หน้าด่าน
     เราตกลงนั่งรถชมเมือง คนขับขอ 200 บาท…

ตึกราม ร้านรวง ตลาด หน้าตาพื้นๆ
     โรงเรียนประถม ตึกเรียนเก่า สนามดินกว้าง หญ้าหร็อมแหร็ม มีเครื่องเล่นให้เด็กปีนป่ายตั้งอยู่ 2-3 ชิ้น เสียดายวันนี้วันเสาร์ ไม่มีเด็กนักเรียน ยิ่งเงียบเหงาไร้ชีวิตชีวา
     โรงเรียนมัธยมนาโบ ตึกใหม่ใหญ่โตกว่าโรงเรียนประถม
     ตึกทำงานของรัฐ เรียก ‘แผนก’ ต่างๆ (คือกรม กระทรวง) ประดับธงชาติลาว

คนขับรถชวนให้ไปชมวัดสีโคดตะบอง วัดเก่าแก่อยู่ริมโขง ห่างจากเมืองท่าแขกไปทางใต้ราว 6 กิโลเมตร ขอค่ารถเพิ่มอีก 200 บาท…

อาณาจักรโคตรบูร (ก่อนคริสตกาล - ศตวรรษที่ 7) (ลาวเรียกอาณาจักรโคดตะบอง)
     ตามตำนานอุรังคธาตุ เขตแดนของโคตรบูรอยู่ทั้งสองฝั่งแม่น้ำโขง ฝั่งขวาตั้งแต่อุดรธานี หนองคาย นครพนม ลงไปจนจรดอุบลราชธานี ฝั่งซ้ายครอบคลุมแขวงบอลิคำไซ เวียงจันทน์ แขวงคำม่วน แขวงสุวรรณเขต แขวงสาละวัน แขวงจำปาสัก แขวงอัตตะปือ และแขวงเซกอง
     เมืองศรีโคตรบูรเป็นเมืองเอก อยู่ลึกจากปากน้ำเซบั้งไฟ เข้าไปราว 15 กิโลเมตร (ปากน้ำเซบั้งไฟอยู่ตรงข้ามอำเภอธาตุพนม) ต่อมาเกิดโรคระบาด ต้องย้ายเมืองข้ามโขงมาตั้งใหม่ทางเหนือของภูกำพร้า ให้ชื่อว่า ‘มรุกขนคร’
     อาณาจักรโคตรบูรเสื่อมอำนาจและสิ้นสุดลงเมื่อถูกเจ้าฟ้างุ้ม (1316-1374) แห่งอาณาจักรล้านช้างโจมตี โคตรบูรตกเป็นประเทศราชของล้านช้าง

วัดสีโคดตะบอง
     จากซุ้มประตูรั้ววัดด้านตะวันออก เหนือซุ้มเขียนว่า ‘สีโคตบูน’ ทางเดินยาวราว 100 เมตร พาผ่านสนามหญ้ากว้าง และศาลากลางน้ำทรงจตุรมุข ตรงสู่พระธาตุ ซึ่งตั้งอยู่ริมน้ำโขง
     พระธาตุโคตรบูร (ลาวเรียกพะทาดโคดตะบอง) ชาวบ้านเชื่อว่าสร้างแต่ครั้งอาณาจักรโคตรบูร (รุ่นเดียวกับพระธาตุพนม) บูรณะครั้งแรกสมัยเจ้าไชยเชษฐาธิราช (1534-1572) แห่งอาณาจักรล้านช้าง
     พระธาตุตั้งบนฐานไพทีรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัส ยาวด้านละ 50 เมตร มีกำแพงแก้วโดยรอบ ตรงกลางกำแพงแก้วแต่ละด้าน (ยกเว้นด้านทิศเหนือ) มีทางบันไดขึ้นจากพื้นด้านนอก ตรงมุมทั้งสี่ของกำแพงแก้วประดิษฐานพระธาตุน้อย
     ฐานพระธาตุรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัส ยาวด้านละ 20 เมตร ชั้นที่สองและสาม ย่อมุม ทำเป็นรูปกลีบบัวสีขาว เจดีย์เหลี่ยมเรียวขึ้นไปทาสีทอง (แบบพระธาตุหลวงที่เวียงจันทน์) พระธาตุสูง 29 เมตร
     หน้าพระธาตุด้านตะวันออก มีเสมาหินขนาดใหญ่ตั้งอยู่
     สิม (วิหาร) ตั้งอยู่ทางทิศเหนือของพระธาตุ หลังคาสามชั้นลด ศิลปะเชียงขวาง กลางสันหลังคามีช่อฟ้ารูปฉัตร 9 ยอด หน้าบันเป็นรูปพระพุทธเจ้าประทับ มีวานรและช้างหมอบข้างซ้ายและขวา ภายในสิมประดิษฐานพระประธานปางสมาธิ สร้างแต่สมัยเจ้าอนุวงศ์ (ครองเวียงจันทน์ 1805-1827)
     อาณาบริเวณวัดกว้างขวาง สิ่งก่อสร้างไม่มาก ไม่รกตา นักท่องเที่ยวไม่กี่คน ลมจากแม่น้ำโขงพัดโชยเย็นสบาย ช่างสงบสุขจริงๆ

จากรั้ววัดไปทางตะวันออกเฉียงใต้ราว 100 เมตร เป็นวงเวียนอนุสาวรีย์พระยาโคดตะบอง ในท่ายืน มือขวาชี้ไปข้างหน้า มือซ้ายถือตะบองอันใหญ่ อนุสาวรีย์นี้สร้างเมื่อปี 2009

เรากลับด่านตรวจคนเข้าเมืองท่าแขก จ่ายค่า ‘อำลาแผ่นดิน’ 60 บาท
เรือข้ามโขง 60 บาท
กลับถึงฝั่งนครพนมราว 12.00 น.
กินมื้อกลางวันที่ร้านสบายดี@นครพนม ปลาเนื้ออ่อนทอดกรอบแสนอร่อย แม่น้ำโขงยังคงเป็นแหล่งโปรตีนที่สำคัญเสมอ

หลังอาหาร เราเดินเล่นไปตามถนนริมโขง

หอนาฬิกาเวียดนามอนุสรณ์
     สถาปัตยกรรมเรียบง่าย หากสง่างาม ด้วยตั้งอยู่ตรงมุมสามเหลี่ยมที่ถนนศรีเทพแยกจากถนนชยางกูร หอนาฬิกาทรงสี่เหลี่ยม สูง 50 เมตร มีหน้าปัดบอกเวลาทั้งสี่ด้าน ด้านหน้าหอเป็นบ่อน้ำพุ (ชำรุด) ด้านหลังเป็นศาลาโล่งสองชั้น
     ใต้หน้าปัดนาฬิกาด้านทิศเหนือ จารึกอักษรไทยและเวียดนาม ความว่า ‘ชาวเวียตนามอนุสรณ์ คราวย้ายกลับปิตุภูมิ 2503’
     ช่วงสงครามอินโดจีนครั้งที่หนึ่ง (1946-1954) ชาวเวียดนามบางส่วนอพยพหนีภัยมาอยู่นครพนม กระทั่งวันที่ 7 พฤษภาคม 1954 สงครามยุติลงเมื่อฝรั่งเศสปราชัยอย่างย่อยยับในสมรภูมิ Dien Bien Phu ปิดฉากอาณานิคม ‘อินโดจีนของฝรั่งเศส’ ที่ดำรงมากว่าศตวรรษ
     คนเวียดนามในนครพนมจึงทยอยเดินทางกลับบ้านเกิด และได้สร้างหอนาฬิกาไว้เป็นอนุสรณ์แห่งมิตรภาพเมื่อปี 1960
   
เราเดินกลับถึงบ้านปันสุข 14.00 น.

15.00 น. คุณขำ ขับรถ SUV มารับเราตามที่นัดไว้ ไปส่งสนามบิน เจ้าของบริษัทนครโคราช ส่งลูกค้าเองเพราะรถตู้เต็มหมดทุกคัน กิจการรับส่งคนเดินทางจากสนามบินคึกคักยิ่ง
     คุณขำปรารภว่าสนามบินนครพนมเป็นปัจจัยหลักที่นำความเจริญสู่จังหวัด สร้างงานและสร้างฐานะแก่เธออย่างสำคัญ…

สนามบินนครพนมสร้างโดยกองทัพสหรัฐอเมริกา! เริ่มเมื่อปี 1961 แล้วเสร็จปี 1962

ช่วงท้ายสงครามโลกครั้งที่ 2 อิทธิพลของลัทธิคอมมิวนิสต์ขยายตัว ยังความประหวั่นแก่สหรัฐอเมริกา จนเกิดทฤษฎีโดมิโน (The Domino Theory) ซึ่งเสนอโดยฝ่ายความมั่นคงของรัฐบาลสหรัฐอเมริกาสมัยประธานาธิบดี Harry S. Truman เมื่อ Ho Chi Minh ประกาศเอกราชไม่ยอมเป็นอาณานิคมของฝรั่งเศสในวันที่ 2 กันยายน 1945 ณ จัตุรัส Ba Dinh กรุง Hanoi ต่อหน้าฝูงชนกว่า 400,000 คน
     สหรัฐอเมริกาส่งอาวุธยุทโธปกรณ์สนับสนุนฝรั่งเศสที่เพิ่งฟื้นจากสงครามโลกครั้งที่ 2 และกลับเข้ามายึดครองอินโดจีนต่อ อันนำไปสู่สงครามอินโดจีนครั้งที่หนึ่ง (1946-1954) อุตสาหกรรมอาวุธยุทโธปกรณ์ที่ขยายตัวอย่างรวดเร็วและสร้างรายได้มหาศาลให้สหรัฐอเมริกาในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 เป็นแรงจูงใจสำคัญ ดังนั้นกว่าร้อยละ 80 ของอาวุธยุทโธปกรณ์ที่ฝรั่งเศสใช้ในสงครามอินโดจีนครั้งที่หนึ่งนี้ จึงมาจากสหรัฐอเมริกา
     ความปราชัยหมดรูปของฝรั่งเศสที่ Dien Bien Phu (1954) ทำให้ประธานาธิบดี Dwight D. Eisenhower ประกาศว่านี่เป็น 'falling domino' สำทับการเข้าแทรกแซงเต็มรูปแบบของสหรัฐอเมริกา สวมรอยฝรั่งเศสที่จำต้องถอนตัวออกไปจากอินโดจีน และที่สุดนำไปสู่สงครามอินโดจีนครั้งที่สอง (1960-1975) หรือสงครามเวียดนาม (ชื่อที่สหรัฐอเมริกาเรียก) หรือสงครามอเมริกัน (ชื่อที่เวียดนามเรียก)
     รัฐบาลไทยสมัยจอมพลสฤษดิ์ ธนะรัชต์ ต่อเนื่องสมัยจอมพลถนอม กิตติขจร ทำ ‘ข้อตกลงสุภาพบุรุษ’ (gentleman’s agreement) กับสหรัฐอเมริกาให้ใช้พื้นที่ของประเทศไทยในการทำสงครามเวียดนามและเลยเถิดถึง ‘สงครามที่ไม่ประกาศ’ ในลาว เริ่มด้วยการสร้างฐานบิน 7 แห่ง สำหรับกองทัพสหรัฐอเมริกาใช้ส่งกำลังบำรุงและส่งเครื่องบินโจมตีทางอากาศต่อเวียดนาม ฐานบิน 7 แห่งนี้ได้แก่ อู่ตะเภา ตาคลี อุดร นครพนม อุบล โคราช และดอนเมือง
     คุณโชคชัย บูลกุล เจ้าของฟาร์มโชคชัย ผู้เป็นที่รู้จัก บันทึกไว้ว่า ช่วงปี 1965-1969 เขาได้มีส่วนร่วมกับกองทัพสหรัฐอเมริกา ก่อสร้างสนามบิน 8 แห่ง 6 แห่งในไทย ได้แก่ ตาคลี สัตหีบ โคราช อุบล อุดร และนครพนม กับอีก 2 แห่งนอกไทย ได้แก่ ปากเซ ลาว และเวียดนาม
     เขาเริ่มต้นด้วยการให้เช่ารถตัก รถดัมพ์ รถผสมปูน ที่อุดร, ให้เช่าถังเก็บน้ำมันขนาด 20,000 ลิตร ที่ตาคลี, ต่อมาก่อสร้างทางวิ่ง ราดยางมะตอย ที่โคราช, ปรับปรุงลานบินที่อุดร, ติดตั้งเครื่องปั่นไฟส่องสว่างให้เครื่องบินลงจอดตอนกลางคืน ตลอดจนถึงขนาดรับจ้างขุดระเบิดที่เครื่องบินต้องปลดลงหลุมดินก่อนลงจอดที่นครพนม (กรณีเครื่องบินนั้นทิ้งระเบิดไม่หมดในเวียดนาม)
     รายได้อย่างงามจากธุรกิจเหล่านี้ ทำให้คุณโชคชัย บูลกุล ในวัยยี่สิบเศษ ถึงกับตะโกนสุดเสียงด้วยความดีใจว่า ‘โชคชัยเกิดแล้ว’ เงินแสนที่เขาหาได้ภายในเวลาเพียง 30 วัน เมื่อคราวให้เช่ารถตัก รถดัมพ์ รถผสมปูน ที่อุดร เป็นจุดเริ่มต้นของความมั่งคั่งที่จะตามมา
     กองทัพอากาศสหรัฐอเมริกา (The United States Air Force, USAF) ส่งเครื่องบินรบจำนวนมากมาประจำการในประเทศไทยตั้งแต่ปี 1961 ถึง 1975 กว่าร้อยละ 80 ของเครื่องบินอเมริกันที่ทิ้งระเบิดถล่มเวียดนามขึ้นจากฐานบินในประเทศไทย และช่วงปี 1969 มีนักบินอเมริกันประจำการในไทยมากกว่าในเวียดนามใต้
     ...ดอลลาร์สะพัด...

คำอีสานกล่าวไว้ว่า
‘ไปเสิกไปข่า ไปค่าไปตั๋วะ’
ไปศึกไปฆ่า ไปค้าไปมุสา  
เช่นนั้นแล้ว ไปค้าสงครามจะเป็นขนาดไหนหนอ?...

‘ข้อตกลงสุภาพบุรุษ’ ได้นำความมั่งคั่ง มั่นคง สู่ ‘ชนชั้นนำ’ ของไทยอย่างสำคัญ

น่ายินดี วันนี้สนามบินนครพนมเป็นสนามบินพลเรือน เป็นสนามบินพาณิชย์
เครื่องบินออกตามเวลา 16.55 น. เพียง 1 ชั่วโมงต่อมา ก็ร่อนลงดอนเมือง

นครพนม...นครแห่งความหลัง นครแห่งความรัก...
กว่า 35 ปี ที่จากลา คิดถึงเธอเสมอ...


ข้อมูลค้นจาก
     wikipedia.org
     ศรีศักร วัลลิโภดม. แอ่งอารยธรรมอีสาน. กรุงเทพฯ: มติชน. 2546.
     ศรัณย์ บุญประเสริฐ. คู่มือนำเที่ยวหลวงพระบาง. สำนักพิมพ์สารคดี. 2549.
     seabeemuseum.wordpress.com
     โชคชัย บูลกุล. ผมฝันอยากเป็นคาวบอยตั้งแต่เด็กๆ. กรุงเทพฯ: อมรินทร์พริ้นติ้ง. 2552.
   

1 comment:

  1. TOTO's Stainless Bike Frame - Titanium-Arts
    Our titanium how much is titanium worth frame offers a durable and durable frame. citizen titanium dive watch The handle titanium iphone case is durable, comfortable and provides flexibility for does titanium have nickel in it many tasks. titanium glasses

    ReplyDelete